W praktyce wychowawczej NIE istnieje jedno, uniwersalne narzędzie, które rozwiąże każdy problem, każdego człowieka. Istnieją jednak pewne uniwersalne, ogólne zasady, którymi warto się kierować w ferworze walki z trudnościami wychowawczymi. Zebrane “do kupy” tworzą swoisty czarodziejski klucz uniwersalny, czyli narzędzie, które pozwala nam ustalić ramowy plan działania antykryzysowego. Dzięki niemu, będzie nam łatwiej nie poddawać się w poszukiwaniu rozwiązania. Warto pamiętać, że nasze strategie i podejmowane działania muszą być elastyczne i poddawane modyfikacji wedle potrzeb, czyli uwzględniając specyfikę sytuacji i indywidualne cechy dzieci i rodziców. Do stworzenia Czarodziejskiego Klucza Uniwersalnego zainspirowały nas CZTERY KROKI DO WSPÓŁPRACY według Pozytywnej Dyscypliny. Wspomagająco, zachęcamy do dalszej lektury “Pęku Czarodziejskich Kluczy”, czyli gotowych pomysłów i strategii. A nuż, któryś z kluczyków będzie pasował do Waszej czarnej dziury …
Czarodziejski Klucz Uniwersalny do montażu “Zielonego Krzesełka” w Waszej rodzinie:
1. W chwili awantury / histerii: nie tłumacz, nie proś, nie groź – tylko bądź obok i daj złości dziecka się „przetoczyć”. Pogadajcie, kiedy ochłoniecie.
2. Wyraź jasno, że rozumiesz dlaczego dziecko się złości (np. Wiem, że nie chcesz jeszcze wychodzić z placu zabaw).
3. Okaż zrozumienie dla uczuć dziecka (np. Rozumiem, że jest ci smutno, jesteś zły, jesteś zawiedziony).
4. Unikaj wydawania poleceń. Zastąp je pytaniem (np. W co trzeba się ubrać, gdy na dworze jest zimno?, Co robimy przed spaniem, żeby zadbać o zęby?)
5. Nie bagatelizuj problemu dziecka, unikaj zwrotów: Nic się nie stało, To tylko zabawka, Nie ma o co płakać.
6. Dopuść dziecko do głosu w dyskusji, nie praw kazań, zapytaj, jakie widzi rozwiązanie, potraktuj jego propozycje poważnie.
7. Prewencja – unikaj sytuacji potencjalnie “awanturogennych” (np. zakupów z dzieckiem, które robi „sceny marketowe” czy wizyty w zatłoczonych miejscach z dzieckiem wrażliwym na nadmiar bodźców).
8. Dawaj dziecku ograniczony wybór (np. Którą z tych dwóch czapek założysz?, zamiast Załóż czapkę).
9. Działaj zamiast gadać (zabierz szklankę ze stołu, zamiast „gderać”, żeby nie ruszać szklanki).
10. Nie kłam (np. To cukierek, a nie tabletka, Szczepienie nic nie boli).
11. Jeśli czegoś zakazujesz lub wymagasz – wyjaśnij jasno, dlaczego.
12. Nie krytykuj za błędy, tylko zapytaj, czego dziecko się nauczyło z tej sytuacji.
13. Pozwól dziecku na podejmowanie decyzji zawsze, gdy jest to możliwe ( np. może zdecydować, w co się ubierze, ale pod warunkiem, że to strój adekwatny do pogody lub okoliczności). Ewentualnie, podziel decyzję równo: dziecko decyduje czego chce, a rodzic decyduje kiedy i ile tego dostanie.
14. Nie omawiaj zachowania dziecka z innymi ludźmi w jego obecności.
15. Zapewniaj dziecko, że wierzysz w jego możliwości. Zachęcaj do samodzielności, asekuruj, asystuj, ale nie wyręczaj. Unikaj zniechęcania (np. Jesteś za mały, To za trudne).
16. Naucz dziecko nowych czynności, potrenuj z nim cierpliwie, zamiast wymagać, żeby od razu to potrafiło.
17. Unikaj podwójnych standardów – jeśli chcesz, by dziecko postępowało w określony sposób, modeluj to zachowanie własnym przykładem.
18. Ustalcie plan lub zasady. Ważne, by dziecko uczestniczyło w tych ustaleniach i jego zdanie było brane pod uwagę na tyle, na ile pozwala sytuacja (np. w planie dnia dziecko może wybrać, dokąd pójdziecie na spacer lub co zje na deser, ale nie ma ustępstw w kwestii kąpieli czy ograniczonego czasu przed ekranem).
19. Bądź elastyczny, ustępuj, nie upieraj się, jeśli chcesz, by dziecko potrafiło ustępować.
20. Akceptuj uczucia dziecka, zamiast je negować. Jeśli jest wściekłe, to nie wymagaj, żeby przestało być wściekłe, tylko pomóż mu wyregulować te emocje.
21. Uwierz, że „złe” zachowanie to sygnał, że dziecku jest źle. Potrzebuje wówczas wsparcia i pomocy, a nie krytyki i kary. Zgodnie z ideą Pozytywnej Dyscypliny : “dziecko zachowuje się źle, bo czuje się źle”, zatem pomóż mu poczuć się lepiej, zamiast sprawiać, np. krytyką lub krzykiem, by poczuło się jeszcze gorzej.
22. Bądź autentyczny i nazywaj swoje uczucia, by nauczyć dziecka tego samego (np. Synku, jestem zdenerwowana, bo boję się, że się spóźnimy, Nie mam ochotę na zabawę, bo jestem zestresowana sytuacją w pracy).
23. Zdecydowanie, ale przyjaznym tonem, komunikuj swoje granice (np. Widzę, że chcesz, ale nie zgadzam się na zabawę moimi kosmetykami, bo nie chcę, żeby się zniszczyły).
24. Daj dziecku prawo, by przeżywało i wyrażało swoje niezadowolenie. To normalne, że dziecko się popłacze, gdy odbierzesz mu wspomniane wyżej kosmetyki. Weź jego niezadowolenie „na klatę”, zastosuj wtedy pierwsze trzy punkty z tej listy.
25. “Po ostatnie primo – ultimo”: Na wszystkie świętości, Rodzicu, zadbaj o siebie! Wykorzystuj wszelkie możliwe sposoby, żeby odpocząć, poprawić sobie humor, sprawić sobie drobne przyjemności. Nie będziesz w stanie pomóc dziecku poradzić sobie z jego emocjami, jeśli sam jesteś w dołku, depresji i innym słowie na d…
Wytrwałości!
Ekipa Zielonego Krzesełka!
Pobierz Czarodziejski Klucz Uniwersalny w wersji PDF do druku!
Czarodziejski -Klucz-Uniwersalny-PDFPobierz
Jeśli wolisz oglądać, niż czytać, zapraszamy na nasz kanał Zielone Krzesełko – Szkoła Wychowania w serwisie You Tube!